Dit boek geeft heldere antwoorden op de vele vragen over de aanpak van woningvervuilingsproblematiek. De auteur biedt aan de hand van zijn jarenlange ervaring en een aantal praktijkverhalen praktische tips, methodieken en handvatten. Daarbij zijn interventies zoals presentie, bemoeizorg, systeemdenken en motiveringsstrategieën vereist om resultaat te boeken.
Mensen die hun woning vervuilen, doen dit niet van de ene op de andere dag. Dit gaat meestal zeer geleidelijk en komt vaak pas na jaren, door toevallige omstandigheden, aan het licht. Woningvervuilers vormen samen een bont gezelschap. Het zijn mensen met zeer verschillende achtergronden die elk een geheel eigen levensverhaal hebben. Om verschillende redenen zijn deze mensen de weg kwijtgeraakt. Ze hebben de greep op hun leefomgeving verloren, wat leidt tot grote problemen; niet alleen voor henzelf, maar ook voor hun omgeving.
Het boek is bedoeld voor alle professionals die betrokken zijn bij woningvervuiling, zoals verpleegkundigen, woningbouwcorporaties, wijkteams, beleidsmakers en huisartsen. Ook voor niet-professionals is dit boek zeer boeiend en verhelderend om te lezen.
Jos Jongeleen (1953) debuteerde in 2006 met de verhalenbundel Over leven. Hierin beschrijft hij aangrijpende, waargebeurde verhalen uit zijn dagelijkse praktijk. Hij werkt sinds 1981 als psychiatrisch verpleegkundige bij de gezondheidsdienst van de gemeente Rotterdam (voorheen GGD). In de loop van de jaren specialiseerde hij zich in de aanpak van woningvervuiling. Hij publiceerde artikelen over dit onderwerp en geeft er lezingen, trainingen en workshops over. Zijn werk werd vastgelegd in een tweetal televisiedocumentaires van Hans Polak: Vervuild, vereenzaamd en verwaarloosd (2000) en De bemoeizorgers (2010).
'Het gaat bij woningvervuiling niet om het vuil, maar om de bewoner.'
Ik ben onder de indruk van dit boek vol verhalen over mensen met een bijzondere levensloop, die hun eigen meervoudige problemen (tijdelijk) niet meer de baas zijn. Op heldere wijze wordt inzicht geboden in oorzaken van woningvervuiling en in hoe de situatie van de betrokkenen structureel verbeterd kan worden in de praktijk. Duidelijk is dat actieve betrokkenheid van de bewoner en verhoging van zijn of haar zelfredzaamheid hierbij vrijwel altijd centraal staan. Hulpverleners, inclusief de toekomstige artsen die wij nu opleiden aan het Erasmus MC, kunnen nog veel leren van de in dit boek beschreven brede blik op gesignaleerde problemen.
Ed van Beeck, sociaal-geneeskundige, hoofd onderwijssectie, afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg, Erasmus MC Rotterdam
Mensen die hun huis vervuilen zijn er altijd al geweest en zullen er ook altijd blijven. Door dit boek zijn we beter in staat om hen te begrijpen en te helpen. Met dank aan de schrijver, die dit begrip voor elkaar heeft gekregen. Ik hoop dat dit boek zijn weg vindt naar en gebruikt wordt in de weerbarstige praktijk van alledag.
Niels Mulder, hoogleraar Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ), Erasmus MC Rotterdam
In een grote stad als Rotterdam komt het voor dat kwetsbare mensen de grip op hun leven kwijtraken. Vaak raken die mensen in een isolement en soms verwaarlozen ze zichzelf. Dit heeft ernstige gevolgen voor deze mensen zelf, en voor hun omgeving. Dankzij de gezamenlijke aanpak van verschillende partijen in de stad krijgen zij een kans op maatschappelijk herstel. Deze Rotterdamse werkwijze is een voorbeeld voor andere gemeenten. In dit boek geeft Jos Jongeleen een prachtige en boeiende inkijk in de aanpak van deze complexe problematiek. Daarbij beschrijft hij niet alleen de methodiek, maar hij verlevendigt ook de theoretische benadering met voorbeelden uit zijn dagelijkse praktijk. Dit maakt het boek uitermate geschikt voor alle professionals die (in)direct met deze problematiek te maken hebben.
Hugo de Jonge, wethouder Onderwijs, Jeugd en Zorg van de gemeente Rotterdam
Van kwaad tot erger. In dit boek zie je hoe de kiem van vervuiling herkenbaar wordt en hoe dun het lijntje is tussen degenen die regie wisten terug te pakken en degenen die het kwijtraakten. Iedereen heeft een ander verhaal. In dit boek is jarenlange kennis en ervaring geconcentreerd in een pleidooi voor een persoonsgerichte aanpak waarbij niet de vervuiling centraal staat, maar de mens in zijn of haar omgeving. Zeer leerzaam.
Jantine Kriens, voorzitter directieraad Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG)
